Aşık Meçhuli Web Sitesi

Aşık Meçhuli^©

Aşık Meçhuli bir konuşmasında yaşamını şöyle anlatır:

“;1949 yılında Kahramanmaraş'ın Afşin ilçesine bağlı Kaşanlı köyünde doğdum. Babam Hasan Öztürk'ün dört yıl askerliği sırasında anam Elif, üç çocuğunu beslemek için elinde bulunan küçük bir araziyi satmak mecburiyetinde kalmış. Bu nedenle üç kardeş tamamen topraksız kaldık. O gün bugün; yoksullukla savaş halindeyiz. Yedi yaşımdan bu yana, olup bitenleri hatırlarım... Babam askerden döndükten sonra, halk arasında “;ince hastalık”; dedikleri vereme yakalanarak öldü. Anam ve üç kardaş, yaşamak için her işte çalışmak mecburiyetindeydik. İlk bahar gelince Maraş ovasına pamuk tarlalarını çapalamak için birlikte giderdik anamla.(...)

Anlattığım gibi, hayatım fakirlik ve perişanlık içinde geçti. Şimdi de durum aynı. Bu durum benim için yadırganmayan bir konu olmuştur. Alıştık yoksulluğa ama, şu anlatacağım olayı hiçbir zaman unutamam; hayatımda bana çok tesir etti çünkü:

1966 yılında askerliğe çağrıldım... Gitmeden önce, akrabalarımın birinden yüz lira borç para almıştım. Tam yola çıkacağım gün, gelip kapıya dayandı alacaklı. Tabii ki, verecek param yoktu.. Adam içeriye girdi ve çocuklar için hazırladığımız kışlık zahireyi toplayıp hepsini götürdü. O sene köyde kalan ailem ve iki çocuk dilenerek geçindiler...

Daha sonra yazdığım şiirler çevrede beğenilerek okunuyordu. 1968 yılında İsmail İpek tarafından “;Meçhuli Sazıyla Yarine Der ki”; adlı şiirim plak yapıldı. Bilahare aynı sanatçı tarafından öbür şiirlerim de plak yapılmaya devam etti. Bir ara Ankara Hastahanesi'nde işçi olarak çalıştım. Daha sonra İmar-İskan Bakanlığı'nın Afet işleri Genel Müdürlüğü'nde memur olarak bir sene çalıştıktan sonra, beni oradan da attılar. Beni böylece boş, avare gezmeye alıştırdılar.”;

Meçhuli şiirlerinde aşk, gurbet, dostluk, yoksulluk, yalnızlık, adalet, halkçılık, bağımsızlık temaları üzerinde durur.

YAPITI
Diri Gezen Ölü (1973)

KAYNAKÇA
S. Serpil Savcıoğlu (Yeni Ortam gazetesi, 13.8.1973); Süleyman Yağız, Yürü Bre Hızır Paşa (1983).

Farkli Bir Anlatımla Aşık Meçhuli ve Şirazi

Emine Uyar

Bana ettiğini biliyor musun /Sineme hançerin çaktın güzel dost /Beni ağlattığın yetmez mi gayri /Bu garip gönlümü yıktın güzel dost. /Bu kadar insafsız olur mu insan / Ettiğin Hüseyin’;e etmedi Mervan / Halihazır kendim hayatta iken /İsmime Meçhuli taktın güzel dost.

Karşıyaka’;nın gecekondu semtlerinden Yamanlar’;ın adı 1980 öncesinde “;Maraş Mahallesi”; idi. 1970’;lerin ortalarından itibaren başlayan göç, Maraş katliamından sonra daha artmış ve mahalleye bu isim konmuş. Aşık Meçhuli de, Maraş’;ın Afşin ilçesinin Kaşanlı köyünden. Hayatının bir dönemini Yamanlar’;da geçirmiş. Halen oğlu ve akrabaları Yamanlar’;da oturuyor. Çalıp söyleyenlerin hayli çok olduğu bir ailede yetişmiş Meçhuli. On iki yaşında şiir yazmaya başlamış. “;Aşıklık mahlesini”; ondört-onbeş yaşlarında almış, Aşık Kul Hasan’;a üç yıl çıraklık yapmış.1946 doğumlu olan Meçhuli’;nin hayatı kendi anlatımıyla fakirlik ve perişanlık içinde geçmiş. Bu durum, O’;nunla ilgili hazırlanan kitaplarda kendi ağzından şöyle anlatılıyor: “;Babamın askerliği sırasında anam, üç çocuğunu beslemek için elinde bulunan küçük bir araziyi satmak mecburiyetinde kalmış. Bu nedenle üç kardeş tamamen topraksız kaldık. O gün bugün; yoksullukla savaş halindeyiz. Babam askerden döndükten sonra, vereme yakalanarak öldü. Anam ve üç kardaş, yaşamak için her işte çalışmak mecburiyetindeydik. İlkbahar gelince Maraş Ovası’;na pamuk tarlalarını çapalamak için birlikte giderdik anamla.”; Meçhuli’;nin edebiyatı güçlüdür, yazdığı şiirler çevrede beğenilerek okunur. 1968 yılında İsmail İpek tarafından, “;Meçhuli Sazıyla Yarine Der ki”; adlı şiiri plak yapılır. İpek, Meçhuli’;nin diğer şiirlerini de plak yapmaya devam eder. Meçhuli’;nin şiirlerinde aşk, gurbet, dostluk, yoksulluk, yalnızlık, adalet, halkçılık, bağımsızlık temaları öne çıkar.

Adıyaman, Malatya, Antep, Maraş, Kayseri, Adana, Sivas, Çorum gibi Alevi nüfusun yoğunlukta olduğu yerlerde herkes Meçhuli’;yi bilir ve hemen herkesin evinde amatörce doldurulmuş kasetleri çalınır.

Meçhuli, 2000 yılından bu yana yurtdışında yaşamaktadır. 1999’;da sesini kaybeder ancak şiir yazmayı sürdürür.

Meçhuli, askerdeyken doğan oğluna Hacı Bektaş döneminde yaşamış bir dervişin adını koyar: Şirazi…; Şirazi de babası gibi çalıp söyler.

Halen Yamanlar’;da oturan Ozan Şirazi, evli ve üç çocuk babası. Kendisinin de çalıp söylemesini, “;Genetik olarak herhalde babadan oğula geçen bir şey”; diyerek açıklıyor.

Şirazi’;nin, amatör olarak çıkardığı “;Nereliyem”; ile bir arkadaşıyla birlikte yaptığı, “;Türkülerin aşığıyız”; ve son olarak çıkardığı “;Ele düştüm”; isimli kasetleri bulunuyor. Halen sanatçılar tarafından eserleri okunan Şirazi, 200’;ün üzerindeki şiirinin 110-120 kadarını bestelemiş.

“;Ozanların görevi halkın derdini sıkıntısını dile getirmek, bunların sorumlularını şikayet etmek. Ben de kendi çabam ve yeteneğimle bu görevi yerine getirmeye çalışıyorum”; diyor Ozan Şirazi. Evinin yakınında yaklaşık bir yıldır çay ocağı işletiyor. “;Sabah 4.30 - 05.00 gibi kalkıyorum. Saz çalma olanağı bulamıyorum. Hayatımı kazanmak zorundayım. Çocuklarım var, sorumluluklarım var. Yıllarca sazın sözün peşinden koştuk, aç kalmamak için direndik, ama saz doyurmadı, aç bıraktı bizi”; sözleriyle anlatıyor Şirazi durumunu.

Hayatından memnun olmayanların çoğunlukta olduğunu dile getiren Şirazi, hükümet için, “;Verdikleri sözü tutamadıklarını halk görüyor. Başbakan bol bol da vaat veriyor, ama alttan memleketin içini boşaltıyor. En azından doğuda on bir futbol sahası büyüklüğünde bir toprağın satılması benim memleketimin yabancıya peşkeş çekildiğinin bir göstergesidir. Ben de bir ozan olarak, bir vatandaş olarak, bu haksızlığın karşısındayım. Sazımla sözümle sesimi duyurmaya çalışıyorum”; diyor.

Şirazi babasıyla beraber hiç yaşamamış. Beraber de çalamamışlar. Sözleri Meçhuli’;ye bestesi Şirazi’;ye ait olan pek çok eseri, uzaktan uzağa yapmışlar.

Şirazi’;nin, Başbakan Erdoğan’;la ilgili yazdığı taşlama Adana’;daki kaset firması tarafından önce sıcak karşılanmış. Bandrolü de alınmış, ama son aşamada yayınlamaktan vazgeçmişler.

Başkan başkan uyan hele

Türban meselesi nedir

Yirmi milyon işsizinle

AB meselesi nedir

Ekonomimiz tamtakır

Verhaugen işi bırakır

N’;olacak Diyarbakır

Başkan başkan uyan hele

Dolaş kamusal alanda

Battık tarımsal alanda

Yetimler kırsal alanda

Başkan başkan uyan hele

Tayyip kalmış bir gaflette

Çete yuvası devlette

Derin devlet faaliyette

Başkan başkan uyan hele

Kimlerin dostum bu ülke

Bush gözünü dikmiş mülke

İhanettir Atatürk’;e

Başkan başkan uyan hele

Tayyip dayı Tayyip dayı

Kim yiyecek bu pastayı

Milleti ayakta uyut

Bush amca toplasın payı

Tayyip dayı Tayyip dayı

Fena kaptırdın yakayı

Memleket elden gidiyor

Kime yapıyon cakayı

WebMasrer İletişim